Wielokrotnie już słyszeliśmy, że lekarz rezydent nie odpowiada za popełnione błędy. W końcu dopiero się uczy. Kierownicy specjalizacji są za to często przekonani, że to na nich spoczywa cała odpowiedzialność za błędy podopiecznego....
prawnicy
+ lekarzom
Blog o prawie dla medyków.
Piszemy jak wykonywać zawód zgodnie z przepisami i nie narażać się na odpowiedzialność.


Czy wiesz, że…
Lekarz rezydent skierowany do pracy przy zwalczaniu epidemii COVID-19 może złożyć wniosek do Ministra Zdrowia o zaliczenie okresu skierowania na poczet rezydentury.
✚
Piszemy, by pomagać.
Adw. Agnieszka Terlecka-Ludwiniak
Adw. Marcin Bogdanowicz
Wspólnie prowadzimy Kancelarię Prawa Prywatnego i Medycznego w Warszawie. Specjalizujemy się w obsłudze lekarzy i podmiotów leczniczych. Bronimy lekarzy w sprawach o błędy medyczne.
BLOG O PRAWIE DLA MEDYKÓW.
Jak wykonywać zawód zgodnie z przepisami i uniknąć roszczeń.
Prostaglandyny a obumarcie płodu – case study
Tym wpisem rozpoczynamy serię artykułów typu „case study”. Będziemy w nich opisywać stany faktyczne ważnych lub ciekawych spraw i rozstrzygnięcia sądów. Mamy nadzieję, że pomoże to Wam w lepszym zrozumieniu prawa w Waszej praktyce...
Zaostrzona odpowiedzialność za błędy medyczne
W związku z niemilknącą burzą wokół nowelizacji art. 37a Kodeksu karnego, Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Prezesi Okręgowych Rad Lekarskich wydali krytyczny komunikat dotyczący świeżo wprowadzonych zmian w Kodeksie Karnym. Co...
Zgoda na udzielanie świadczeń zdrowotnych
Uzyskanie zgody na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, lekarskich, pielęgniarskich, fizjoterapii i innych – jest obowiązkiem medyka. Jej udzielenie jest zaś prawem pacjenta. Zabieg bez zgody nie może być wykonany. Poniżej, w formie...
Zasiłek chorobowy: 80 czy 100 procent?
Na podstawie art. 4c ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.)...
COVID-19 jako choroba zawodowa
W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej pytań, czy COVID-19 jest chorobą zawodową. Z naszych doniesień wynika, że pracodawcy często nie chcą zgłaszać zachorowania na COVID-19 jako choroby zawodowej. Czy mają do tego prawo? Czy...
Telemedycyna a kasa fiskalna
Izolacja społeczna wprowadzona w czasie epidemii spowodowała znaczny wzrost zainteresowania telemedycyną. Objęło ono zarówno sektor publicznych, jak i prywatnych usług zdrowotnych, wskutek czego wzrosło zainteresowanie internetowymi...
Dodatek do wynagrodzenia? Roszczenie do ministra zdrowia
Z dniem 30 kwietnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie standardów w zakresie ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 przez...
Urlop w czasie epidemii?
W ostatnim czasie pojawia się wiele pytań związanych z urlopami pracowników służby zdrowia w czasie epidemii. Niektóre placówki zmuszają pracowników do wykorzystywania urlopów, inne żądają szybkiego zakończenia wypoczynku i powrotu do...
Telemedycyna w stacjach dializ
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia zmieniającym rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 612) wprowadzono możliwość udzielania przez lekarzy świadczeń przy...
Tarcza antykryzysowa dla medyków
Dziś postanowiliśmy podsumować w jednym miejscu wszystkie rozwiązania tarcz antykryzysowych, z których mogłaby skorzystać większość lekarzy, pielęgniarek i innych osób wykonujących zawody medyczne zatrudnionych na kontraktach. Oto...
Jak bronić się przed hejtem
W czasie epidemii w kierunku medyków płyną słowa uznania. #Bohaterwmasce, „dziękujemy!” – a za nimi także wielka pomoc od przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i zwykłych ludzi. Jednak istnieje też „ciemna strona mocy”. W ostatnich...
Warunki pracy na skierowaniu do zwalczania epidemii
Ministerstwo Zdrowia opublikowało wczoraj wytyczne dotyczące warunków zatrudnienia medyków skierowanych do pracy przy zwalczaniu epidemii. Wyjaśniono też kontrowersyjną kwestię zarobków osób, które przed skierowaniem pracowały na...
Kwarantanna personelu na oddziale
W tej chwili załogi kilku oddziałów szpitalnych i domów pomocy społecznej w całej Polsce odbywają kwarantanny w swoich placówkach. Budzi to oczywiste kontrowersje, ale i unaocznia konflikt interesów i wartości powstały w takiej...
Odmowa świadczenia pracy a odpowiedzialność karna
Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro nakazał Prokuraturze wszczęcie postępowań karnych w sprawie personelu medycznego, który odmówił pracy przy osobach zakażonych koronawirusem lub "porzucił" swoich pacjentów. W dzisiejszym artykule...
Brak środków ochrony indywidualnej – czy mogę odmówić pracy?
Podczas pandemii SARS-CoV-2 w wielu szpitalach brakuje środków ochrony indywidualnej (ŚOI). Naraża to wszystkich – lekarza, który ma kontakt z zakażonym, ale też resztę personelu i pacjentów. Co robić, gdy szpital nie zapewnia...
Bezprawne skierowanie do pracy w innym szpitalu przy zwalczaniu epidemii
Wielu lekarzy obawia się skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii. Co zrobić, jeśli dostaniemy skierowanie, choć należymy do grupy wykluczonej z mocy ustawy? Czy możemy bronić się przed karą? Naszym zdaniem jest to możliwe. Jak to...
Roszczenia personelu i pacjentów szpitala za zakażenie SARS-CoV-2
Jakie roszczenia przysługują medykom i pacjentom, którzy zostali zakażeni koronawirusem w wyniku nieprawidłowych działań szpitala? Wyjaśniamy w dzisiejszym wpisie.
SARS-CoV-2 – Skierowanie lekarza do pracy na innym oddziale
Czy i w jakiej formie pracodawca może mnie skierować do pracy na innym oddziale? I. Specjaliści i lekarze nierezydenci Skierowanie lekarza-nierezydenta oraz specjalisty może nastąpić na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy, gdy:-...
SARS-CoV-2 – informacje dla lekarzy rezydentów i stażystów
Jak skierowanie lekarza stażysty przez wojewodę do pracy w innym szpitalu lub przez pracodawcę do pracy na innym oddziale wpływa na długość stażu? Na podstawie art. 15 § 8a pkt 1) i 2) ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U....
Czy COVID-19 stanowi ciężki uszczerbek na zdrowiu?

Czy zachorowanie na COVID-19 stanowi ciężki uszczerbek na zdrowiu?
W doniesieniach medialnych często słyszymy o ludziach, którzy nie przestrzegają kwarantanny lub wprowadzonych środków bezpieczeństwa. Powodują tym zagrożenie dla życia i zdrowia innych, gdyż mogą doprowadzić do rzeczywistych zakażeń. Rodzi się wówczas pytanie: czy taka osoba zostanie ukarana, jeśli ja lub ktoś mi bliski zostaniemy zakażeni i zachorujemy?
W tym artykule chcielibyśmy pochylić się nad przesłanką ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Kodeks karny w wielu przepisach uzależnia odpowiedzialność karną od spowodowania tego uszczerbku albo sprowadzenia niebezpieczeństwa jego spowodowania. Taki warunek przewidują m.in.:
1) art. 160 § 1 Kodeksu karnego, który mówi o narażeniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
2) art. 165 § 3 KK, w którym mowa o odpowiedzialności za śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, gdy nastąpiły one w wyniku sprowadzenia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób przez spowodowanie zagrożenia epidemiologicznego lub zagrożenia szerzenia się choroby zakaźnej – np. COVID-19,
3) art. 220 § 1 KK, który przewiduje odpowiedzialność karną osoby odpowiedzialnej za BHP, gdy nie dopełniła obowiązku, i naraziła tym pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Definicja „ciężkiego uszczerbku na zdrowiu”.
Punktem wyjścia będzie art. 156 § 1 KK, który definiuje ciężki uszczerbek na zdrowiu. W myśl tego przepisu jest nim m.in. „choroba realnie zagrażająca życiu”.
Wiadomo, że COVID-19 może mieć bardzo ciężki przebieg. Niektórzy pacjenci wymagają wentylacji mechanicznej, mogą wystąpić uszkodzenia płuc i serca. Wówczas nie mamy wątpliwości, że wystąpiła choroba realnie zagrażająca życiu. Co jednak w przypadku, gdy przechodzimy chorobę łagodnie? Co gdy chorujemy ciężej lecz bez hospitalizacji ani powikłań? Czy nadal będzie to „choroba realnie zagrażającą życiu”?
Wskazówki interpretacyjne: choroba szczególnie niebezpieczna i wysoce zakaźna oraz kwarantanna i izolacja.
Prawo nie daje jednoznacznego rozstrzygnięcia i decydujący głos będzie miała wiedza medyczna. Możemy jednak szukać wskazówek.
Zgodnie z art. 2 pkt 4) ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 ze zm., dalej „UZoZZ”) „choroba szczególnie niebezpieczna i wysoce zakaźna, to choroba zakaźna łatwo rozprzestrzeniająca się, o wysokiej śmiertelności, powodująca szczególne zagrożenie dla zdrowia publicznego i wymagająca specjalnych metod zwalczania”. Taka choroba z pewnością może spełniać kryteria choroby realnie zagrażającej życiu, zgodnie z art. 156 § 1 KK.
Czy COVID-19 może stanowić chorobę „szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną”?
W art. 2 pkt 12) UZoZZ znajdziemy definicję kwarantanny, która oznacza odosobnienie „osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych”. Na ten sam cel, tj. „zapobieżenie szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych” wskazuje też definicja izolacji w warunkach domowych (art. 2 pkt 11a UZoZZ) oraz przepisy dotyczące obowiązkowej hospitalizacji (art. 35 i 36 UZoZZ).
Tymczasem § 5 ust. 1 pkt 4) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 607) wskazuje nam, że kwarantannie podlega osoba narażona na zakażenie na chorobę wywołaną wirusem SARS-COV-2 (COVID-19). Również § 2 ust. 1 pkt 3) oraz ust. 2 tego rozporządzenia mówią nam o obowiązkowej hospitalizacji lub izolacji w warunkach domowych w razie zachorowania na chorobę wywołaną wirusem SARS-COV-2 (COVID-19).
Wnioski.
Zestawiając te przepisy dochodzimy do wniosku, że ustawodawca uznaje COVID-19 za chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną. Tym samym widzi w niej chorobę „o wysokiej śmiertelności, powodująca szczególne zagrożenie dla zdrowia publicznego”. Naszym zdaniem oznacza to, że choroba COVID-19 spełnia kryteria ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, a zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może stanowić narażenie na ciężki uszczerbek na zdrowiu.
Podsumowanie.
W artykule staraliśmy się wykazać, że choroba COVID-19, niezależnie od jej przebiegu, może stanowić ciężki uszczerbek na zdrowiu. To zaś umożliwia pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osób, które naruszając reguły bezpieczeństwa spowodowały zachorowanie lub naraziły nas na zachorowanie na tą chorobę.
Odpowiedzialność kierownika specjalizacji i rezydenta za błąd medyczny
Wielokrotnie już słyszeliśmy, że lekarz rezydent nie odpowiada za popełnione błędy. W końcu dopiero się uczy. Kierownicy specjalizacji są za to często przekonani, że to na nich spoczywa cała odpowiedzialność za błędy podopiecznego....
Prostaglandyny a obumarcie płodu – case study
Tym wpisem rozpoczynamy serię artykułów typu „case study”. Będziemy w nich opisywać stany faktyczne ważnych lub ciekawych spraw i rozstrzygnięcia sądów. Mamy nadzieję, że pomoże to Wam w lepszym zrozumieniu prawa w Waszej praktyce...
Zaostrzona odpowiedzialność za błędy medyczne
W związku z niemilknącą burzą wokół nowelizacji art. 37a Kodeksu karnego, Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Prezesi Okręgowych Rad Lekarskich wydali krytyczny komunikat dotyczący świeżo wprowadzonych zmian w Kodeksie Karnym. Co...
Zgoda na udzielanie świadczeń zdrowotnych
Uzyskanie zgody na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, lekarskich, pielęgniarskich, fizjoterapii i innych – jest obowiązkiem medyka. Jej udzielenie jest zaś prawem pacjenta. Zabieg bez zgody nie może być wykonany. Poniżej, w formie...
Zasiłek chorobowy: 80 czy 100 procent?
Na podstawie art. 4c ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.)...
COVID-19 jako choroba zawodowa
W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej pytań, czy COVID-19 jest chorobą zawodową. Z naszych doniesień wynika, że pracodawcy często nie chcą zgłaszać zachorowania na COVID-19 jako choroby zawodowej. Czy mają do tego prawo? Czy...
Telemedycyna a kasa fiskalna
Izolacja społeczna wprowadzona w czasie epidemii spowodowała znaczny wzrost zainteresowania telemedycyną. Objęło ono zarówno sektor publicznych, jak i prywatnych usług zdrowotnych, wskutek czego wzrosło zainteresowanie internetowymi...
Dodatek do wynagrodzenia? Roszczenie do ministra zdrowia
Z dniem 30 kwietnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie standardów w zakresie ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 przez...
Urlop w czasie epidemii?
W ostatnim czasie pojawia się wiele pytań związanych z urlopami pracowników służby zdrowia w czasie epidemii. Niektóre placówki zmuszają pracowników do wykorzystywania urlopów, inne żądają szybkiego zakończenia wypoczynku i powrotu do...
Telemedycyna w stacjach dializ
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia zmieniającym rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 612) wprowadzono możliwość udzielania przez lekarzy świadczeń przy...
Tarcza antykryzysowa dla medyków
Dziś postanowiliśmy podsumować w jednym miejscu wszystkie rozwiązania tarcz antykryzysowych, z których mogłaby skorzystać większość lekarzy, pielęgniarek i innych osób wykonujących zawody medyczne zatrudnionych na kontraktach. Oto...
Jak bronić się przed hejtem
W czasie epidemii w kierunku medyków płyną słowa uznania. #Bohaterwmasce, „dziękujemy!” – a za nimi także wielka pomoc od przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i zwykłych ludzi. Jednak istnieje też „ciemna strona mocy”. W ostatnich...
Warunki pracy na skierowaniu do zwalczania epidemii
Ministerstwo Zdrowia opublikowało wczoraj wytyczne dotyczące warunków zatrudnienia medyków skierowanych do pracy przy zwalczaniu epidemii. Wyjaśniono też kontrowersyjną kwestię zarobków osób, które przed skierowaniem pracowały na...
Kwarantanna personelu na oddziale
W tej chwili załogi kilku oddziałów szpitalnych i domów pomocy społecznej w całej Polsce odbywają kwarantanny w swoich placówkach. Budzi to oczywiste kontrowersje, ale i unaocznia konflikt interesów i wartości powstały w takiej...
Odmowa świadczenia pracy a odpowiedzialność karna
Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro nakazał Prokuraturze wszczęcie postępowań karnych w sprawie personelu medycznego, który odmówił pracy przy osobach zakażonych koronawirusem lub "porzucił" swoich pacjentów. W dzisiejszym artykule...
Brak środków ochrony indywidualnej – czy mogę odmówić pracy?
Podczas pandemii SARS-CoV-2 w wielu szpitalach brakuje środków ochrony indywidualnej (ŚOI). Naraża to wszystkich – lekarza, który ma kontakt z zakażonym, ale też resztę personelu i pacjentów. Co robić, gdy szpital nie zapewnia...
Bezprawne skierowanie do pracy w innym szpitalu przy zwalczaniu epidemii
Wielu lekarzy obawia się skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii. Co zrobić, jeśli dostaniemy skierowanie, choć należymy do grupy wykluczonej z mocy ustawy? Czy możemy bronić się przed karą? Naszym zdaniem jest to możliwe. Jak to...
Roszczenia personelu i pacjentów szpitala za zakażenie SARS-CoV-2
Jakie roszczenia przysługują medykom i pacjentom, którzy zostali zakażeni koronawirusem w wyniku nieprawidłowych działań szpitala? Wyjaśniamy w dzisiejszym wpisie.
SARS-CoV-2 – Skierowanie lekarza do pracy na innym oddziale
Czy i w jakiej formie pracodawca może mnie skierować do pracy na innym oddziale? I. Specjaliści i lekarze nierezydenci Skierowanie lekarza-nierezydenta oraz specjalisty może nastąpić na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy, gdy:-...
SARS-CoV-2 – informacje dla lekarzy rezydentów i stażystów
Jak skierowanie lekarza stażysty przez wojewodę do pracy w innym szpitalu lub przez pracodawcę do pracy na innym oddziale wpływa na długość stażu? Na podstawie art. 15 § 8a pkt 1) i 2) ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U....